| عناصر نادر خاکی در ایران به وفور یافت می‌شود، موضوعی که باعث شده مواد معدنی و سنگ‌های کم‌عیار ایرانی نیز مورد توجه تجار خارجی به‌ویژه چینی‌ها قرار گیرد اما آنچه که باعث فراموشی این مواد در صنعت ایران شده است نبود تکنولوژی و صنایع پایین دست وابسته به آن است.
در واقع تکنولوژی فرآوری خاک‌های نادر در اختیار چند کشور از جمله امریکا، فرانسه و ژاپن قرار دارد، این در حالی ست که بیش از ۹۰درصد تقاضای این محصول از سوی شرکت‌های چینی است و این کشور به تازگی برای توسعه در تولید و فرآوری عناصر خاکی به ادغام شرکت‌های کوچک خود دست زده تا بهره‌وری را بهبود بخشد. همچنین از آنجایی که چین با ۱۳۰هزار تن در سال بیشترین میزان مصرف خام عناصر نادر خاکی را جهت فرآوری و تولید محصولات مورد نیاز در صنایع الکترونیک و خودرو در اختیار دارد، بنابراین دستیابی به فناوری جداسازی و فرآوری آن اهمیت ویژه‌ای را در بین کشورهای صنعتی خصوصا دارندگان ذخایر این ماده معدنی همچون امریکا و استرالیا پیدا کرده است. عناصر خاکی به تنهایی اقتصادی نیست وی افزود: اگرچه فناوری فرآوری این مواد محدود به چند کشور صنعتی است اما با سرمایه‌گذاری در فرآوری عناصر خاکی می‌توانیم بخشی از فرآیند تبدیل شدن به محصول نهایی و تبدیل شدن به آریو اکساید را انجام داد. نجفی می‌افزاید: فرآوری عناصر خاکی و افزایش عیار، ارزش افزوده فراوانی برای معادن کشور به همراه دارد، اما متاسفانه در حال حاضر در هیچ کدام از معادن عملیات فرآوری صورت نمی‌گیرد و این خرید سنگ‌های کم عیار توسط چینی‌ها علی نجفی با اشاره به اینکه وجود منابع خاکی تنها به شرایط زمین‌شناسی بستگی دارد، می‌گوید: اینکه گفته می‌شود این عنصر تنها در مناطق گرم و خشک یافت می‌شود درست نیست زیرا وجود این منابع تنها به شرایط زمین‌شناسی بستگی دارد و از آنجایی که خاک ایران غنی است همواره تجار خارجی به‌ویژه چینی‌ها با خرید سنگ‌های کم‌عیار به جداسازی این عناصر اقدام می‌کنند. وی افزود: در واقع از عناصر نادر خاکی ۱۲عنصر استخراج می‌شود که هر کدام از آنها با توجه به کاربردی که دارند از ۱۱۰تا ۳۰۰۰دلار برای هر کیلوگرم در بازار جهانی خرید و فروش می‌شوند. البته اهمیت و سودآوری عناصر نادر خاکی باعث شده تا اخیراً در این حوزه نیز شاهد اقدامات موثری باشیم به طوری که بهروز برنا، معاون اکتشاف سازمان زمین‌شناسی ایران گفته به تازگی برای بهره‌مندی از عناصر نادر خاکی از کارشناسان چینی دعوت شده تا زمینه بهره‌برداری ایران از عناصر نادر خاکی فراهم شود، زیرا خاک ایران دارای مقادیر زیادی از این عناصر است. دلایل محدودیت سرمایه‌گذاری ایران در عناصر نادر خاکی یک کارشناس فرآوری و صنایع معدنی با اشاره به محدودیت فرآوری عناصر نادر خاکی در ایران می‌گوید: ایران از نظر دانش فنی با محدودیت مواجه است، چرا که ۱۲عنصر استراتژیک از نظر ساختار شیمیایی بسیار به هم شبیه هستند که جداسازی آنها به تکنولوژی بالایی نیاز دارد. غلامحسین قربان‌کریمی با بیان اینکه مشوق‌های سرمایه‌گذاری در ایران برای عناصر خاکی وجود ندارد، می‌افزاید: در شرایطی که صنایع وابسته به این ماده معدنی در ایران وجود ندارد و از سوی دیگر اکتشافات لازم برای تعیین محدوده و میزان ذخایر آن صورت نگرفته نمی‌توان انتظار داشت که سرمایه‌گذاری انجام شود.او با تاکید بر اینکه فرآوری عناصر نادر خاکی به کارشناسان متخصصص نیاز دارد، اظهار کرد: اکتشاف و استخراج این ماده معدنی با توجه به نیاز به ماشین‌آلات و تجهیزات پیشرفته به نیروی متخصص هم نیاز دارد به همین دلیل خیلی از معدنکاران برای سرمایه‌گذاری در عناصر نادر خاکی تمایلی نشان نمی‌دهند. در شرایطی که میزان ذخایر این ماده معدنی در سراسر جهان نزدیک به ۱۳۰میلیون تن است ـ که سالانه بیش از ۱۳۰هزار تن آن تولید و در صنعت مصرف می‌شود ـ بنابراین صنایع وابسته به‌زودی با کمبود این ماده معدنی مواجه خواهند شد، اما افزایش سهم ایران در بازار جهانی این محصول به میزان دستیابی به فناوری و این که چقدر می‌تواند از آزمایشات دانشگاهی در عرصه صنعت و تولید استفاده کند بستگی خواهد داشت. |
تمامی حقوق این وب سایت متعلق به شرکت مواد معدنی ایران می باشد
